نیشابور فردا
وبگاه کانال مستقل خبری، تحلیلی، اجتماعی و توسعه‌محور نیشابور فردا
نیشابور فردا
وبگاه کانال مستقل خبری، تحلیلی، اجتماعی و توسعه‌محور نیشابور فردا
برزین‌مهر و مسأله مسؤلیت‌پذیری در قبال میراث مشترک
برزین‌مهر و مسأله مسؤلیت‌پذیری در قبال میراث مشترک
برزین‌مهر، از کهن‌ترین نام‌های حوزه جغرافیای فرهنگی خراسان بزرگ است؛ نامی که قرن‌ها پیش از همه نام‌های جغرافیایی که امروز ادعای میزبانی آن را دارند، همراه انکارناپذیر تاریخ خراسان بوده است. آری؛ برزین‌مهر، میراث تاریخی و فرهنگی مشترک خراسانیان است. آیا از میان خراسانیان، کسی هست که بخواهد بنیان هویت باستانی سرزمین خورشید، مرتبط با یکی از کهن‌ترین شناسه‌های آن، بر مبنایی ضعیف و سست گذاشته شود؟ آیا کسی هست؟!
اهمیت و ضرورت «چالش برزین‌مهر»، بر همین مبناست. چون نام و حیثیت خراسان، در میان است؛ چه در امروز و چه آینده؛ اجازه نداریم و نخواهیم داشت حتی به کوچکترین اقدامی که احتمال وهن وجهه و اعتبار خراسان را در پی داشته باشد، مبادرت ورزیم. مسؤلیت‌پذیری در قبال هویت تاریخی و فرهنگی خراسان حکم می‌کند که اگر قرار است چیزی مرتبط با شناسه‌های هویت تاریخی خراسان ثبت گردد؛ چه در سطح استانی، چه ملی و چه جهانی؛ باید استانداردهای علمی و منطقی شایسته هویت و وجاهت خراسان را داشته باشد.
کار مرتبط با هویت و وجاهت خراسان، باید مبنا و پشتوانه قابل دفاع داشته باشد؛ ذوق‌زدگی‌های گذرای امروز به هیچ وجه نمی‌تواند پاسخ موجهی در برابر قضاوت صریح و بی‌پرده نسل‌های آینده باشد. پس؛ در قبال میراث فرهنگی مشترک خراسان، مسؤلیت‌پذیر باشیم و خراسان را صلابتمندانه ثبت کنیم؛ چونانکه شایسته نام و هویت و اعتبار خراسان است./ نیشابور فردا
نیشابور_فردا؛ مجله خبری، فرهنگی و تحلیلی توسعه‌محور نیشابور
جوین بزرگ (جغتای و جوین)؛ پیشینه غنی تاریخی و فرهنگی، و مساله توسعه جاده‌ای در امروز
جوین، سرزمینی است با تاریخی کهن؛ گسترده در شمال غربی خراسان رضوی امروز که شهرستان های جغتای و جوین امروز را در بر می‌گیرد. نام دیگر این سرزمین تاریخی، کویان است؛ یکی از کهن‌ترین و غنی‌ترین نواحی خراسان که شخصیت‌های فرهنگی بزرگی مانند امام الحرمین جوینی، عطاملک جوینی، حمویه جوینی و ... از آن برخاسته‌اند. یکی از حوزه‌های اصلی مشترکات خطه بزرگ، سرسبز و تاریخی جوین با نیشابور؛ پیشینه عمیق تاریخی و شمار فراوان شخصیت‌های مشترک فرهنگی است؛ که میتواند زمینهساز همکاریهای مشترک در حوزه گردشگری تاریخی، فرهنگی و طبیعت باشد.
خطوط ریلی (راه آهن) یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های توسعه همکاری شهرستان‌های نیشابور، جوین و جغتای به شمار می‌آید و البته ارتقای جاده کنونی این شهرستان‌ها و ارتقای آن به بزرگراه نیشابور - فیروزه - خوشاب - جوین - جغتای - میامی، یکی از مهم‌ترین عرصه‌های همکاری این شهرستان‌ها در امروز و آینده است که تاثیرات عمیقی در تحول وضعیت حمل و نقل، گردشگری، تجارت، صنعت، کشاورزی و از همه مهم‌تر: گسترش تعاملات فرهنگی و اجتماعی منطقه شمال غرب خراسان رضوی خواهد داشت. خلاصه اینکه این کانال مواصلاتی؛ دروازه‌ای تازه‌ای را به روی توسعه شهرستان‌های نیشابور، فیروزه، خوشاب، جوین و جغتای خواهد گشود. پتانسیلی که به هر دلیل؛ بلااستفاده مانده است.
سرانجام اشاره به این نکته خالی از لطف نخواهد بود در مطالعات علمی که پروفسور ایوانف در زمینه گویش‌های مردم خراسان انجام داده؛ در بین همه گویش‌های خراسان؛ گویش مردم نیشابور و جوین را به خاطر همسانی و نزدیکی بسیار به هم، در یک گروه گویشی طبقه‌بندی نموده است.
میدواریم سیاستگزارن توسعه استان، مخصوصا مسولان شهرستان‌های یادشده؛ این پیشینه‌های عمیق و کهن را بیش از پیش ارج نهاده و فراتر از خط‌کشی‌ها و مرزها و مصلحت‌های صوری و ظاهری سیاسی این روزها؛ مسائل مشترک توسعه این منطقه را که محرومیت‌زدایی زیرساختی منطقه شمال غرب خراسان رضوی را به ارمغان می‌آورد؛ با جدیت و اهتمام و همگرایی بیشتری پیگیری نمایند. مردم این منطقه؛ بسیار فراتر از زمان ما؛ قرن‌ها و هزاره‌هاست که با یکدیگر، خویشی و تعامل دارند؛ مرزها و خط‌کشی‌ها بسیار جابجا شده است اما این مردم و نیاکان پرافتخارشان؛ وارسته و رها از خط‌کشی‌های سیاسی و مطامع دیگران؛ همواره، برای دمیدن شور زندگی و آبادانی این سرزمین کهن، بسیار کوشیده‌اند.
- زیرساختی استراتژیک برای ارتباط پایدار جاده‌ای میان چهار استان: خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان و گلستان در شمال شرق کشور
- دارای پیشینه‌ای کهن؛ و شاخه اصلی جاده ابریشم (جاده خراسان بزرگ: نیشابور به جوین و ری)
- ارتقای این جاده، نقش موثری در دسترسی بهتر و سریعتر جمعیت نزدیک به دویست‌هزار نفری شهرستان‌های جغتای، جوین، خوشاب و فیروزه به مرکز استان (مشهد) و پایتخت کشور (تهران) خواهد داشت.
- این جاده، زیرساخت توسعه گردشگری در شش شهرستان یادشده است.
- این جاده، دستیاری برای جاده امروزی مشهد به تهران است و حتی از نظر اقلیمی و جاذبه‌های طبیعی، نسبت به جاده یادشده که از مسیر کویری و بیابانی عبور می‌نماید؛ بسیار غنی‌تر بوده و با از میان رفتن خستگی‌های ناشی از اقلیم بیابانی، همراه با ایجاد تنوع در مناظر طبیعی، باعث کاهش خستگی مفرط رانندگان و پیشگیری از حوادث جاده‌ای ناشی از یکنواختی مسیر بیابانی می‌شود.
ناحیه تاریخی - فرهنگی خراسان غربی
خراسان بزرگ ایران‌زمین، سرزمینی است پهناور که در جغرافیای سیاسی امروز؛ کشورهای ایران، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان و افغانستان، آن را در میان گرفته‌اند. در نگاهی جغرافیایی-تاریخی؛ این خراسان بزرگ، به چهار بخش بزرگ تقسیم می‌شود که هر یک از این بخش‌ها را یک «رَبع» نامیده‌اند و هر یک از ربع‌ها از یکی از چهار شهر عمده و تاثیرگذار خراسان بزرگ؛ یعنی نیشابور، مرو، هرات و بلخ نام گرفته‌اند: ربع نیشابور، ربع مرو، ربع هرات، ربع بلخ.
ربع نیشابور، در برگیرنده استان‌های خراسان کنونی ایران معاصر است و از ولایت‌های عمده آن: ترشیز، بیهق، جوین، جاجرم، اسفراین، خبوشان، اسفند، جام، باخرز، خواف، زاه، رخ، زوزن، بوزجان، طوس، نسا، ابیورد، قهستان، جنابد و ... می‌باشد. این مجموعه؛ خراسان بزرگ غربی تاریخی – فرهنگی را شکل می‌دهند. «خراسان غربی»، اصطلاحی است دارای پشتوانه غنی و تنومند تاریخی و فرهنگی که به جغرافیای بخش غربی خراسان ایران بزرگ فرهنگی اشاره می‌نماید. ربع نیشابور یا خراسان غرب، از جایگاه و پیشینه پرباری در در تاریخ و فرهنگ ایران برخوردار است.
از بخش غربی خراسان کهن و بزرگ (ربع نیشابور دوره اسلامی یا ساتراپی ابرشهر دوران ساسانی)، شخصیت‌های ادبی، علمی و فرهنگی بزرگی همچون حکیم فردوسی توسی، حکیم خیام نیشابوری، شیخ عطار نیشابوری، شیخ عبدالرحمن جامی، ابوالوفاء بوزجانی، عطاملک جوینی، خواجه نصیرالدین توسی، ابوالفضل بیهقی و ... برخاسته‌اند. خراسان غربی، رقم‌زننده رویدادهای بزرگ تاریخ و تحولات سرنوشت‌ساز ایران عزیز، مانند قیام ابومسلم خراسانی، تاسیس اولین حکومت مستقل ایرانی طاهریان، استقبال و میزبانی آبرومند و شکوهمند از حضرت امام رضا به عنوان نقطه عطف تاریخ شیعه، قیام موسوم به سربداران در مقابل بیگانگان ایلخانی و ... می‌باشد. شهر نیشابور، مرکز فرهنگی و کانون تحولات سیاسی – اجتماعی؛ خراسان غربی در دوران شکوفایی و پویایی نقش‌آفرینی آن در ایران بزرگ بوده است.
پیشینه و پایگاه فرهنگی شاخص و تاثیرگذار بخش غربی خراسان بزرگ و کهن به عنوان یکی از حوزه‌های جغرافیای تاریخی-فرهنگی ایران، کاملا شناخته؛ و دارای مستندات تاریخی حجیم و متواتر است. در واقع؛ عبارت «خراسان غربی» حامل پیشینه تاریخی، میراث مشترک فرهنگی و هویت جمعی همه شهرستان‌های خراسان امروزی ایران و همه خراسانیان مستقر در استان‌های خراسان ایران معاصر است.
جاده نیشابور - کدکن - تربت حیدریه
جاده نیشابور - کدکن - تربت حیدریه
نیشابور فردا
(کانال مستقل خبری، تحلیلی، اجتماعی و توسعه‌محور نیشابور)
http://neyshaburfarda.blogsky.com
جای خالی نگاره آرامگاه شخصیت‌های فرهنگی ملی و جهانی عطار و خیام بر روی پول ملی ایران
جای خالی یادکرد و نگاره آرامگاه شخصیت‌های فرهنگی ملی و بین‌المللی عطار و خیام
بر روی پول ملی ایران
نیشابور فردا
(کانال مستقل خبری، تحلیلی، اجتماعی و توسعه‌محور نیشابور)
http://neyshaburfarda.blogsky.com
در تصویر بالا، اسکناس 20 سامانی کشور تاجیکستان را می‌بینید که چهره ابن سینا بر روی آن نقش بسته است؛ بر روی پول‌های دیگر این کشور نیز تصاویر از چهره‌های مشترک فرهنگی با ایران مثل رودکی و یا شخصیت‌های معروف و تاثیرگذار در تاریخ و فرهنگ این کشو دیده می‌شود. بانک‌های مرکزی کشورهای دنیا، تلاش می‌کنند تصاویر مشاهیر و یا نمادهای ملی‌شان را روی اسکناس‌هایشان چاپ کنند. بانک مرکزی تاجیکستان نیز روی اسکناس ۲۰ سامانی، طرحی از حکیم ابوعلی سینا، پزشک ایرانی قرن چهارم و پنجم هجری، چاپ کرده؛ البته در زمان ابن سینا، تاجیکستان بخشی از ایران بزرگ بوده است.
در اسکناس‌های کشورمان، تصویر آرامگاه مشاهیر بزرگی از قبیل سعدی و حافظ دیده می‌شود که نشانه توجه بانک مرکزی و سیاستگزاران کشورمان به مشاهیر و نمادهای ملی است. اما از یادکرد و تصویر آرامگاه مشاهیری مانند حکیم عمر خیام و شیخ فریدالدین عطار، علی‌رغم اینکه در تقویم رسمی کشور، یک روز به نام آن‌ها ثبت شده است و علاوه بر این از شناسه‌ها و شخصیت‌های دارای نفوذ فرهنگی ایران در عرصه بین‌المللی هستند، اثری بر روی پول ملی نیست.
ای کاش، رایزنی‌هایی انجام شود تا تصویر آرامگاه مشاهیر بزرگ فرهنگی و دارای نفوذ جهانی مثل عطار و خیام، بر روی اسکناس‌های جدیدی که در تحولات پولی و در آینده چاپ می‌شوند، نقش گردد. در سخنان مدیران فرهنگی کشور است که نیشابور یکی از سه ضلع فرهنگ و تمدن ایران است؛ نقش بستن نماد آرامگاه شخصیت‌های بزرگی مثل عطار و خیام بر روی پول ملی، نمودهای عملی از این موضوع است./ نیشابور فردا
ویژگی های فرهنگی و آبادانی ولایت جوین در تاریخ نیشابور
توصیفی از ویژگی‌های فرهنگی و آبادانی ولایت جوین (شامل شهرستان‌های جغتای و جوین امروز) در کتاب «تاریخ نیشابور» نوشته ابوعبدالله حاکم نیشابوری در قرن پنجم هجری.
دشت بزرگ جوین (شهرستان‌های جوین و جغتای امروزین) را با لقب سرزمین مشاهیر می‌شناسند. این دیار پرافتخار؛ روابط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی وسیعی با نیشابور داشته و شماری از مدرسان طراز اول نظامیه و مراکز علمی نیشابور، از دانشمندان جوینی بوده‌اند. شاخص‌ترین این دانشمندان، امام الحرمین جوینی است که یکی از شخصیت‌های طراز اول در تاریخ علوم اسلامی است. امام الحرمین را نماد و حلقه پیوند نیشابور و جوین دانسته‌اند.
علاوه بر شباهت‌های دشت نیشابور و جوین در زمینه اقتصاد و توسعه مبتنی بر گردشگری و کشاورزی؛ کار بر روی مشاهیری که حلقه ارتباط فرهنگی این سه شهرستان (نیشابور، جوین و جغتای) هستند از زمینه‌های مشترک همکاری به شمار می‌آید.
نیشابور فردا
(کانال مستقل خبری، تحلیلی، اجتماعی و توسعه‌محور نیشابور)
مرمت دروازه نیشابور شهر بلقیس اسفراین" و اشاره ای به توسعه منطقه ای
«مرمت دروازه نیشابور شهر بلقیس اسفراین» و اشاره‌ای به توسعه منطقه‌ای
نیشابور فردا
(کانال مستقل خبری، تحلیلی، اجتماعی و توسعه‌محور نیشابور)
http://neyshaburfarda.blogsky.com
شهر تاریخی بلقیس که امروزه خالی از سکنه است؛ در ٣ کیلومتری جنوب غربی شهر اسفراین قرار دارد. این شهر، از گذشته، دو دروازه اصلی شامل «دروازه نیشابور» و «دروازه جرجان» (گرگان کنونی) داشته است. مرمت دروازه نیشابور این شهر کهن در سال ۱٣٩۶ به انجام رسید. دروازه نیشابور یکی از دروازههای اصلی ورود به مجموعه تاریخی بلقیس است که به جاده کهن نیشابور به اسفراین می‌پیوسته است. جاده نیشابور به اسفراین که در مسیر آن دو شهر ریوند نیشابور و مهرجان اسفراین قرار داشته؛ یکی از جاده‌های اصلی خراسان به شمار می‌آمده که به جرجان و کناره دریای خزر می‌رسیده است.
جاده امروز نیشابور به اسفراین، از شهرستان‌های فیروزه، خوشاب و جوین می‌گذرد؛ ارتقای این جاده که بخش شرقی پروژه بزرگراه سرتاسری نیشابور – جوین - جغتای - میامی است؛ علاوه بر مزایا و تاثیرات عمیق در مبادلات اقتصادی و توسعه گردشگری این منطقه (شامل ۵ شهرستان با جمعیت نزدیک به یک‌میلیون نفر)؛ احیا و تقویت روابط و مناسبات کهن تاریخی و فرهنگی شهرستان‌های مسیر را به همراه خواهد داشت.
درباره «ادامه مرمت برج و باروی ارگ و دروازه نیشابور شهر بلقیس تاریخی اسفراین» در لینک زیر بخوانید.
نیشابور، بلخ و غزنی؛ باز جوید روزگار وصل خویش؟
سرآغاز "مثنوی معنوی"
بشنو از نی، چون حکایت می‌کند
از جدایی‌ها شکایت می‌کند
نیشابور فردا
(کانال مستقل خبری، تحلیلی، اجتماعی و توسعه‌محور نیشابور)
http://neyshaburfarda.blogsky.com
کتاب گرانقدر پارسی "مثنوی معنوی" که به شایستگی، گنجینه ادبی و میراث معنوی فرهنگ و تمدن ایرانی برای نوع بشر است؛ سروده بزرگ عارفان جناب مولانا جلال الدین محمد بلخی؛ زاده بلخ در ۶۰۴ و درگذشته در قونیه در ۶٧٢ هجری است.
مولانا در نیشابور به محضر شیخ فریدالدین عطار نیشابوری رسیده و خود را پیرو این بزرگ دانسته و نوشته است:
عطار روح بود و سنایی دو چشم او
مـا از پی سنایی و عطار آمده ایم
استاد محمدرضا شفیعی کدکنی؛ عطار نیشابوری، سنایی غزنوی و مولوی بلخی را سه ضلع مثلث شعر عرفانی زبان فارسی معرفی نموده است.
چه بجا خواهد بود احیای پیوندهای دیرین سه شهر نیشابور، غزنین (غزنه یا غزنی) و بلخ (زادگاه این سه شخصیت بزرگ) در برنامه های مدیران فرهنگی نیشابور، فرهنگ‌شهر خراسان، قرار گیرد.
هر کسی کو دور ماند از اصل خویش
باز جوید روزگار وصل خویش